Rósa Guðmundsdóttir fæddist 23.desember árið 1795 á Ásgerðarstöðum í Hörgárdal og bjó þar þangað til hún var 7 ára. Þá flutti hún ásamt fjölskyldu sinni að Fornhaga sem var einnig í Hörgárdal. Þau voru 5 systkinin og þau virðast hafa alist upp við menningu á heimilinu, þar sem þau áttu mikið af bókum. Rósa átti frekar erfiða ævi, en þegar hún var aðeins 12 ára gömul, þá missti hún móður sína. Hún virðist hafa fengið gott uppeldi hjá föður sínum, því þau áttu mjög gott samband.
Nokkrum árum eftir móðurmissinn fór Rósa í vist á amtmannssetrinu á Möðruvöllum. Hún var alltaf talin glæsileg í útliti og skemmtileg í tilsvörum og óvenjuleg kona, svo menn sóttu nokkuð í hana. En á amtmannssetrinu var fyrir skrifari amtmanns, Páll Melsteð, og er talið að þau hafi átt í ástarsambandi hann og Rósa. En svo hafi hann valið að giftast dóttur amtmannsins og Rósa setið eftir í mikilli ástarsorg. En hún varð vinnukona á Ketilstöðum á Völlum árið 1817, þar sem fyrrnefndur Páll bjó og var orðinn sýslumaður. Þetta ár giftist Rósa vinnumanninum á staðnum, Ólafi Ásmundarsyni vefara, og var Páll Melsteð svaramaður. Talið er að hún hafi ekki viljug gifst Ólafi. Þetta eru aðeins sögusagnir, og enginn veit með vissu hvort þær séu sannar. En Rósa og Ólafur fluttu í Húnaþing ári eftir giftinguna, árið 1818, en bjuggu síðar að Vatnsenda í Vesturhópi. Hún hefur síðan verið kennd við þann bæ. Þau eignuðust 5 börn, og skýrðu það fyrsta Pálínu. Rósa átti í ástarsambandi við mann að nafni Natan, sem var heimilismaður hjá þeim um tíma. Hún viðurkenndi fyrir dómi að hafa haldið framhjá, en síðan sleit Natan ástarsambandinu við Rósu og henni sárnaði það mjög. Árið 1828 var Natan myrtur af Agnesi Magnúsdóttur og Friðriki Sigurðssyni, en aftaka þeirra var síðasta aftakan á Íslandi. Rósa skildi við Ólaf um 1830 og fór síðar að vinna sem ljósmóðir. Hún fór til Reykjavíkur til að læra og var ári síðar orðin eiðsvarin ljósmóðir. Seinni eiginmaður hennar var 19 árum yngri en hún, en hann var prestssonurinn Gísli Gíslason. Þau giftust árið 1840 og bjuggu í Ólafsvík á Snæfellsnesi, en voru svo síðustu árin að Óseyri við Hafnarfjörð. Hún vann þó á sumrin fyrir norðan, og þar lést hún árið 1855 í einni ferðinni, á Stóra-Núpi í Miðfirði, aðeins tæplega sextug að aldri. Hún var jarðsett þar.
Hún er frægust kvenna hér á landi sem alþýðuskáld á 19. öld. Hún á þó ekki mikið af kveðskap, en það sem hún samdi er vel samið og var hún alltaf sjálfri sér samkvæm í ljóðum sínum og einnig í framkomu. Hún var einlæg og hispurslaus og kom til dyranna eins og hún var klædd. Nokkrar ástarvísur og erfið ævi hennar halda nafni hennar á lofti enn í dag. Þekktustu vísur hennar eru Vísur Vatnsenda- Rósu. En þær eru allar lausavísur sem eru sennilega samdar á mismunandi tímum.
Nokkrum árum eftir móðurmissinn fór Rósa í vist á amtmannssetrinu á Möðruvöllum. Hún var alltaf talin glæsileg í útliti og skemmtileg í tilsvörum og óvenjuleg kona, svo menn sóttu nokkuð í hana. En á amtmannssetrinu var fyrir skrifari amtmanns, Páll Melsteð, og er talið að þau hafi átt í ástarsambandi hann og Rósa. En svo hafi hann valið að giftast dóttur amtmannsins og Rósa setið eftir í mikilli ástarsorg. En hún varð vinnukona á Ketilstöðum á Völlum árið 1817, þar sem fyrrnefndur Páll bjó og var orðinn sýslumaður. Þetta ár giftist Rósa vinnumanninum á staðnum, Ólafi Ásmundarsyni vefara, og var Páll Melsteð svaramaður. Talið er að hún hafi ekki viljug gifst Ólafi. Þetta eru aðeins sögusagnir, og enginn veit með vissu hvort þær séu sannar. En Rósa og Ólafur fluttu í Húnaþing ári eftir giftinguna, árið 1818, en bjuggu síðar að Vatnsenda í Vesturhópi. Hún hefur síðan verið kennd við þann bæ. Þau eignuðust 5 börn, og skýrðu það fyrsta Pálínu. Rósa átti í ástarsambandi við mann að nafni Natan, sem var heimilismaður hjá þeim um tíma. Hún viðurkenndi fyrir dómi að hafa haldið framhjá, en síðan sleit Natan ástarsambandinu við Rósu og henni sárnaði það mjög. Árið 1828 var Natan myrtur af Agnesi Magnúsdóttur og Friðriki Sigurðssyni, en aftaka þeirra var síðasta aftakan á Íslandi. Rósa skildi við Ólaf um 1830 og fór síðar að vinna sem ljósmóðir. Hún fór til Reykjavíkur til að læra og var ári síðar orðin eiðsvarin ljósmóðir. Seinni eiginmaður hennar var 19 árum yngri en hún, en hann var prestssonurinn Gísli Gíslason. Þau giftust árið 1840 og bjuggu í Ólafsvík á Snæfellsnesi, en voru svo síðustu árin að Óseyri við Hafnarfjörð. Hún vann þó á sumrin fyrir norðan, og þar lést hún árið 1855 í einni ferðinni, á Stóra-Núpi í Miðfirði, aðeins tæplega sextug að aldri. Hún var jarðsett þar.
Hún er frægust kvenna hér á landi sem alþýðuskáld á 19. öld. Hún á þó ekki mikið af kveðskap, en það sem hún samdi er vel samið og var hún alltaf sjálfri sér samkvæm í ljóðum sínum og einnig í framkomu. Hún var einlæg og hispurslaus og kom til dyranna eins og hún var klædd. Nokkrar ástarvísur og erfið ævi hennar halda nafni hennar á lofti enn í dag. Þekktustu vísur hennar eru Vísur Vatnsenda- Rósu. En þær eru allar lausavísur sem eru sennilega samdar á mismunandi tímum.